Mụn trứng cá là một bệnh lý ở nang lông tuyến bã, với các tổn thương da được hình thành do sự tăng tiết chất bã nhờn, đọng lại ở các chân lông, làm tăng sinh sự phát triển của vi trùng sinh mụn, gây nên hiện tượng viêm nhiễm ở nang lông tuyến bã.
Bệnh có tính chất khá phổ biến, thường gặp ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Đặc biệt, ở lứa tuổi dậy thì, trên cơ sở có thể địa da dầu. Tuy nhiên, trong thực tế, mụn trứng cá cũng có thể gặp ở lứa tuổi trên 25 tuổi, có khi đến trên tuổi 40. Nhiều yếu tố có liên quan đến sự phát sinh mụn trứng cá ở lứa tuổi này. Trong đó, những ảnh hưởng về nội tiết, stress, môi trường, hậu quả từ việc lạm dụng mỹ phẩm kém chất lượng, các sản phẩm có corticoid ngày càng có tính chất phổ biến.
Trứng cá được biểu hiện dưới rất nhiều hình ảnh khác nhau, nguyên nhân phức tạp, chịu sự tác động của rất nhiều yếu tố, nội tại cũng như các yếu tố tác động từ bên ngoài trong cuộc sống làm việc, lao động, sinh hoạt. Trứng cá tiến triển nhiều khi dai dẳng, gây trạng thái bất an về mặt tâm lý. Chính vì, các tổn thương thường xuất hiện trên mặt, nơi mà người ta không thể che giấu khi tiếp xúc với mọi người.
Có 4 yếu tố quan trọng làm phát sinh mụn trứng cá:
1. Trước tiên là tình trạng tăng tiết chất bã nhờn, tình trạng này chịu sự can thiệp của rất nhiều yếu tố
Yếu tố nội tiết: các nội tiết tố nam (androgen), nhất là testosterone kích thích tiết chất bã nhờn, progesterone liều cao có tác dụng kích thích, liều thấp có tác dụng ức chế. Oestrogen liều cao có tác dụng ức chế. Hormon tuyến yên kích thích trực tiếp đến tuyến bã. Các yếu tố trên đây giúp lý giải trứng cá hay gặp ở tuổi dậy thì, hoặc liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt.
Các yếu tố không liên quan đến nội tiết: sự tẩy rửa thường xuyên (lạm dụng xà phòng), nhiệt độ bên ngoài gia tăng, suy nghĩ lo lắng quá mức, làm việc trí óc căng thẳng, xúc cảm mạnh, tình trạng tiêu hoá không ổn định, ăn nhiều đường mỡ, gia vị, thiếu vitamin nhóm B, vitamin H, tiếp xúc thường xuyên với các hoá chất, dầu, mỡ, môi trường ô nhiễm, là các yếu tố làm gia tăng tình trạng tiết bã.
Ngoài các yếu tố trên đây, có một số trường hợp người trưởng thành có thể tạng da dầu, có thể có liên quan đến yếu tố di truyền. Nhiều tác giả cho rằng mức độ trứng cá phụ thuộc trực tiếp vào mức độ tiết chất bã, phụ thuộc vào sự gia tăng nồng độ hormone sinh dục nam (androgen), cùng với sự bất thường trong việc gắn hormone ấy vào các tuyến bã và sự bất thường trong sự biến đổi androgen trong các tuyến bã.
2. Yếu tố thứ hai được đề cập đến trong việc hình thành mụn trứng cá là sự rối loạn sừng hoá ống bã: làm hẹp, thậm chí tắc đường thoát chất bã nhờn gây nên tình trạng ứ đọng chất bã.
3. Yếu tố thứ ba là vai trò của vi trùng: liên cầu, tụ cầu và đặc biệt là Propionibacterium Acne trong các ống tuyến bã. Chúng sản xuất ra các chất sinh học: Lipaza, Hyaluronidaza, Proteaza, Neuramidaza, chất giống Prostaglandin và các yếu tố hoá ứng động, các chất sinh học này hoạt hoá hệ thống bổ thể, các bạch cầu đa nhân, gây nên tình trạng viêm nang lông.
4. Yếu tố thứ tư và tình trạng viêm nhiễm do vi trùng sinh mụn gây nên, đóng vai trò gây nên các tổn thương viêm nhiễm, nung mủ và là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến tình trạng sẹo mụn.
Liên hệ với Phòng khám Chuyên khoa Da liễu FOB để được thăm khám và chăm sóc tốt.
